Na południu Polski, u samego podnóża Tatr, znajduje się niezwykle malownicze miejsce – gmina Kościelisko. Usytuowana jest w województwie małopolskim, powiecie tatrzańskim, a w jej granicach prócz licznych wzgórz i szczytów znajduje się kilka dolin (Kościeliska, Chochołowska, Małej Łąki czy Lejowa). Duża część tego krajobrazu podlega pod Tatrzański Park Narodowy, chroniący unikalną roślinność i faunę żyjącą w tym regionie. To niezwykłe zróżnicowanie terenu i przyrody czyni gminę prawdziwą perełką naszej ojczyzny. Co ciekawe - gmina cechuje się wysokim położeniem geograficznym (prawie tysiąc metrów nad poziomem morza), jednym z najwyższych w całym kraju!

W granicach gminy usytuowane są trzy wsie: Kościelisko, Witów oraz Dzianisz. Każda z nich charakteryzuje się wyjątkowym krajobrazem, ciekawą historią i wielowiekową góralską tradycją, stając się miejscem, które przyciąga turystów z całej Polski i Europy niezależnie od sezonu. Na gminnym obszarze ponad 136 tysięcy kilometrów aktualnie mieszka około dziewięciu tysięcy mieszkańców. Kościelisko znajduje się w niedalekiej odległości od słowackiej granicy i Zakopanego, od Krakowa wieś dzieli około 120 kilometrów, z Nowego Targu przebyć wystarczy już tylko 30 km.

KOŚCIELISKO

Nazywane często „Sercem Podhala”, gdyż to właśnie w tej wsi wychowali się najważniejsi ludowi gawędziarze, artyści, twórcy i działacze góralscy. Miejscowość wyróżniają nadal żywe, kultywowane do dziś wiekowe tradycje, a ludowy folklor od pokoleń pielęgnowany jest przez lokalne rodziny. W Gminie Kościelisko jedną ze swoich siedzib ma Związek Podhalan.

Jest to wiekowa organizacja, działające w Polsce od ponad stu lat. Cechuje ją piękna i ciekawa tradycja - zrzesza rodowitych górali, ale też osoby które, sympatyzują z tradycjami i regionem. W ramach działalności związku cyklicznie organizowane są zjazdy oraz liczne spotkania, takie jak koncerty muzyki góralskiej. Dają one turystom możliwość na zapoznanie się z góralską kulturą i tradycją która, choć jest niezwykle ciekawym elementem polskiej historii, wielu osobom jest nieznana. W Domu Ludowym Związku Podhalan dowiesz się na ten temat więcej. Jest to jeden z osiemdziesięciu oddziałów w Polsce, a całe stowarzyszenie zrzesza kilka tysięcy członków. Kościelisko jest również siedzibą gminy.

WITÓW

Witów jest wsią o bogatej historii, którą do dzisiaj pamiętają mieszkańcy. Na tle innych okolicznych miejscowości, wyróżnia ją archaiczny sposób gospodarowania terenami leśnymi, które od 1867 roku są własnością mieszkańców – procesy o „dobra dunajeckie”, czyli o lasy na obszarze Witowa, trwały przez długie lata, czasem obierając krwawą i przykrą do wspominania formę. To właśnie w tej wsi znajduje się też najwięcej pasterskim polan z góralskimi szałasami, które wyglądają i funkcjonują zgodnie z wieloletnimi tradycjami.

Do Witowa turystów przyciągają liczne stoki i centra narciarskie, głównie stacja „Witów-Ski” udostępniająca 1000m kolejkę krzesełkową, szkółkę narciarską, park dla snowboardzistów i stoki dla narciarzy o różnym poziomie zaawansowania.

DZIANISZ

Najspokojniejsza z kościeliskich wsi, leżąca u podnóża kilku szczytów – Palenica Kościeliska, Gruszków Wierch, Tominów Wierch i Ostrysz. Pierwsze zapiski o miejscowości pojawiły się już w XVII wieku, a przez kolejne lata, aż do współczesnych, mieszkańcy wsi aktywnie uczestniczyli w sprawach dotyczących polityki, bojach, wojnach czy powstaniach niepodległościowych, wykazując się wielkim patriotyzmem. Odwiedzającym Dzianisz na pewno spodobają się malownicze krajobrazy, które można podziwiać ze znajdujących się w okolicy tras turystycznych.To idealne miejsce dla osób poszukujących ciszy i spokoju.

HISTORIA GMINY

Określenie „gmina Kościelisko” istnieje od 1867 roku – wcześniej gminne tereny należały do jednej osady, połączonej z Zakopanem. Z upływem lat lokalne tereny uprawne i wsie ulegały licznym zmianom, rozwijały się i przechodziły z rąk do rąk, aby ostatecznie połączyć się w jedną jednostkę terytorialną, łączącą trzy wsie: Kościelisko, Dzianisz i Witów.

Nie tylko administracja, ale też rzeźba tereny zmieniała się przez wieki, na co ogromny wpływ miały nie tylko czynniki naturalne, ale też górnictwo, hutnictwo, rolnictwo i pasterstwo, działające prężnie w kościeliskim regionie. Co ciekawe, w przeszłości Dolina Kościeliska była odwiedzana przez poszukiwaczy niezwykłego antidotum na różne choroby.

Przez wieki na terenie Podhala kształtowała się niepowtarzalna kultura i tradycja góralska, którą sumiennie pielęgnowały żyjące w regionie rodziny. Dzięki temu do dzisiaj w gminie zachowało się wiele chat i kościołów, wzniesionych zgodnie z tradycyjnym stylem – niektóre z nich pamiętają XVIII wiek! Za projekty niektórych budowli odpowiada Stanisław Witkiewicz, twórca „stylu zakopiańskiego”.

Mieszkańcy gminy w historii wielokrotnie stawali w obronie ukochanych gruntów, biorąc udział w walkach wyzwoleńczych podczas zaborów czy lokalnych sporach o ziemie i lasy. Kościeliszczanie udzielali się w powstaniu Chochołowskim, dwóch wojnach światowych i przeciwko władzy w czasach komunizmu.

TURYSTYKA W KOŚCIELISKU

Choć może wydawać się, że to niewielki obszar – na terenie gminy znajduje się mnóstwo ciekawych miejsc i atrakcji, sprawiając, że każdy odwiedzający bez wątpienia znajdzie tu coś dla siebie. Niezależnie od pory roku Dolina Kościeliska jest chętnie odwiedzana, zimą przyciągając fanów białego szaleństwa, natomiast latem miłośników natury i długich wędrówek po górach. Mimo swojej popularności nie jest tak oblegana przez turystów jak znajdujące się nieopodal i oferujące mnóstwo atrakcji turystycznych Zakopane – dzięki temu pozwala cieszyć się wypoczynkiem bez zgiełku i dzikich tłumów.

Kościelisko jest dla każdego – dla miłośników gór, historii, sztuki ludowej, sportu, wędrówki i wspinaczki czy leniwego relaksu na rześkim, górskim powietrzu. Odwiedzający Podhale turyści mają szansę doświadczyć wciąż żywego, góralskiego folkloru, podziwiając wszechobecną ludową sztukę czy unikalną, zabytkową architekturę.

Na terenie gminy znajduje się wiele pensjonatów, hoteli i ośrodków turystycznych, w ramach których funkcjonują aquaparki, baseny termalne czy salony SPA – pozwalające na solidny wypoczynek całej rodziny. Wisienką na torcie idealnych wczasów w Kościelisku są zapierające dech w piersiach widoki – zielone tereny stanowią aż 89% gminy!

INFORMACJA TURYSTYCZNA – Centrum informacji turystycznej, jest otwarte od poniedziałku do soboty, we wsi Kościelisko na ulicy Nędzy Kubińca. Jeżeli masz pytania lub potrzebujesz wskazówek przed planowaną podróżą, możesz skontaktować się z pracownikami informacji drogą telefoniczną lub mailową (szczegóły na http://cit.gminakoscielisko.pl). Znajduje się tam też sklep z pamiątkami, jeżeli chcesz zabrać kawałek tego regionu ze sobą do domu – możesz kupić rękodzieła, lokalne smakołyki czy regionalne przekąski.